MENU DESPLEGABLE

Émilie du Châtelet


Émilie du Châtelet (1706 1749)

Émilie du Châtelet matematikari , fisikari eta idazle frantsesa izan zen,
Isaac Newtonen itzultzailea frantsesera eta haren teorien zabaltzailea.
Émilie Parisen jaio zen 1706an eta sei senideen artean neska bakarra izan zen.
Bere aita Louis Nicolas le Tonnelier de Breteuil Luis XIV.a Borboikoaren idazkari
nagusia zen eta ostegunero idazle eta zientzialariekin bilera izaten zuen erregeak.
Ama Gabrielle Anne de Froullay zen, Breteuilgo baronesa.
Aitak berehala nabaritu zuen alaba azkarra zuela. 10 urte zituela astronomiaz hitz egiten zuten elkarrekin eta hamabi urtetarako frantsesez ezezik italieraz, latinez, grekeraz eta alemanieraz ongi hitz egiten zuen. Matematika, literatura eta zientzia ikasketak jaso zituen, bai eta esgrima eta zaldiz ibiltzeko klaseak ere. Dantza egitea ere maite zuen eta aktorea ere izan zen. Hori gutxi balitz nerabe zela matematika jakintzak erabili zituen apustuak egiteko eta lortutako diruarekin liburuak erosten zituen.
1725eko ekainaren 25ean ezkondu zen Florent-Claude du Chastellet-Lomont markesarekin. Hitzarturiko ezkontza bat izan zen. Hiru haur zan zituen eta ikasketak utzi behar izan zituen. 1733an fisika eta matematika ikasketak hartu zituen berriz.
1733an Voltairekin harremana hasi zuen eta biek zientziarekiko zaletasuna garatu zuten. Voltairekin zuen harremanak gizarteratu egin zuen Du Châtelet. Opera, antzerki eta tertulietan hartu zuen parte. Du Châtelet-en Cirey gazteluan laborategia ezarri zuten eta Newtonen fisikaren Frantziako erdigunea bihurtu zen. Berlin, Eskandinavia eta Errusiako akademiekin harremanakeratu zituzten, garaiko matematikari eta fisikari garrantzitsuenekin beraz. 21.000 liburu biltzera iritsi ziren.
Voltairek Les Élements de la Philosophie de Newton argitaratu zuen 1738an .Émile hitzaurrean aipatu zuen, bere ekarpenak bereziki garrantzitsuak izan ziren optikaren alorrean. Parisko Akademiaren saria jaso zuten, hau lortzen zuen lehen emakumea izan zen.

iruzkinik ez:

Argitaratu iruzkina