Sophie Germain

Sophie Germain (1776-1831)

Marie-Sophie Germain nerabe frantsesaren bizitza betiko markatuta geratu zen kontakizun hau irakurri zuenean:

"Harrapa ezazue Arkimedes! ", hori izan zen soldadu erromatarrei Sirakusan, Grezia Handian sartu zirenean emandako ordena.

Marcelo jeneralak agindu zuen matematikaria harengana eramateko. Baina soldadu bati ez zitzaion instrukzio hori iritsi. Jenio apartaren etxean sartu zen, eta geometria-arazo batean erabat murgilduta aurkitu zuen. Arkimedesek marrazki batzuk egiten zituen lurrean, eta ez zen ohartu zer gertatzen zen. Soldadurarantz abiatu zen eta esan zion: "Ez ukitu nire zirkuluak". Soldaduak ezpata atera eta hil egin zuen.K.a. 212. urtea zen.

Hain hunkituta geratu zen historia horrekin, matematika ere izan nahi zuela erabaki baitzuen. Gurasoek matematika bere kabuz ikasten lagundu zioten, garai hartan emakumeek ezin baitzuten unibertsitatean karrera zientifikorik egin.

Zenbakien teorian egindako lehen lanak Gaussekiko korrespondentziaren bidez ezagutzen ditugu. 1804 eta 1809 artean, Sophiek dozena bat gutun idatzi zizkion Gaussi bere ikerketen berri emateko. Lehenengoak Le Blanc izengoitiarekin sinatu ziren. 1819an berriro ekin zitzaion korrespondentziari.

1806an, Napoleonen armada Prusiako indarrekin gatazkan zegoenean, Germainek Arkimedesen patua gogorarazi zuen soldadu erromatarren esku, eta familiako lagun bati, komandante frantziar bati, eskatu zion igorle bat bidal zezala Gauss babesteko.

Laguntza iritsi zen, eta militarrak Gaussi bizia salbatu zion pertsonaren izena esan zionean, matematikari handia oso pozik agertu zen eta esan zuen: "Baina nik ez dut Mademoiselle Germain ezagutzen".Germainek idatzi egin behar izan zuen egoera argitzeko, eta esan zion ez zela guztiz ezezaguna eta emakume zientzialari bati lotutako barregarri geratzeko beldurrez   M. Le Blanc izena erabili zuela.

Gaussek bere mirespena adierazi zion eta bere talentua eta jenioa goraipatu zituen.

Germainen teorema urrats garrantzitsua izan zen Fermaten azken teorema frogatzeko. Germainek ekuazio mota jakin baterako probatzea lortu zuen: zenbaki lehen bat bikoizten baduzu eta 1 gehitzen baduzu, emaitza ere zenbaki lehena da. Zenbaki lehen horiei Sophie Germain zenbaki lehenei deitzen zaie.