Azidotasuna eta pHa

1.AZIDOTASUNA ETA pH-a

Helburua

-          Azidotasun kontzeptuari buruzko oinarrizko ideia edukitzea.

-          Azidotasuna neurtzeko pH paperaren erabilgarritasuna ezagutzea.

Materialak                            Produktuak

Hauspeakin-ontziak                     Ura                                                                Sodio sulfuroa

Flasko ikuzlea                                Limoi-zukua                                                Sodio kloruroa

Plastikozko pipetak                      Jogurta                                                         Amonio kloruroa

Espatula                                         Amoniako disoluzioa                                 Azido klorhidrikoa

pH paper adierazlea                    Azidotasunaren aurkako pastilla             Potasio hidroxidoa (dis)

Beirazko hagatxoa                        Sodio karbonatoa                                      C bitamina

Portzelanazko plaka                     Sodio bikarbonatoa                                   Ozpina

                                                        Sodio sulfatoa

                                                                                             

Esperientzia egiteko argibideak

1.       Erabiliko dituzun lagin guztiak portzelanazko plakaren hutsuneetan ipin ditzakezu. Erabilitako produktua egoera solidoan baldin badago, aldez aurretik uretan disolbatu beharko duzu plakaren zulotxoan. Disolbatua edo egoera likidoan badago, zuzenean sartuko duzu plakaren hutsunean.

2.       Beirazko hagatxoaren muturra likido edo disoluzio bakoitzean busti ezazu eta paper adierazlearekin kontaktuan jarri. Kolorazioa eta kasu bakoitzean markatzen duen pH-a idatzi.

Ohar garrantzitsuak

§  Erabilitako portzelanazko plakak erabat garbia egon beharko du froga guztiak  egin aurretik.

§  Plastikozko pipetak ur garbitan sarritan garbitzea oso garrantzitsua da, batez ere beste disoluzio batekin erabili baino lehen.

§  2.ataleko proba bakoitza egin baino lehen, beirazko hagatxoa ere garbitu behar da.

ERABILITAKO PRODUKTUA	PAPER ADIERAZLEA		IZAERA AZIDOA, BASIKOA ALA NEUTROA?
	KOLORAZIOA	pH

Emaitzak: Ondoko taula egin eta bete

2. ETXEKO ADIERAZLE BATEN PRESTAKETA ETA ERABILERA

Helburua

• Etxeko adierazle baten prestaketa eta erabilera, zenbait disoluzioren izaera azido ala basikoa egiaztatzeko.
• Laborategiko oinarrizko tresneria era egokian erabiltzea.

Materialak                                           Produktuak

2 hauspeakin-ontzi (50 eta 250 mL-koak)           Ura

Saiodiak                                                           Limoi-zukua

Flasko ikuzlea                                                   Jogurta

Plastikozko pipetak (3)                                      Amoniako disoluzioa

Eustoina                                                           Azidotasunaren aurkako pastilla

Eusteko hagatxoa                                             Sodio karbonatoa

Giltzaur bikoitza                                                Sodio bikarbonatoa

Metalezko uztaia                                               Sodio sulfatoa

Sare isolatzailea                                                Sodio sulfuroa

Bunsen erregailua                                              Sodio kloruroa

Labana edo ganibeta                                          Amonio kloruroa

Lonbarda aza                                                     Azido klorhidrikoa

Espatula                                                            Potasio hidroxidoa (dis)

Paper adierazlea                                                C bitamina

Beirazko hagatxoa                                             Ozpina

Esperientzia egiteko argibideak

1. Lonbarda aza zatitu ondoren, zati txiki batzuk 250 mL-ko hauspeakin-ontzian sartu, eta uragehitu erabat estali arte. Nahastea irakin arte berotu, 5 minutu horrela eduki eta,ondoren, erregailua itzali.
2.  Bero-bero dagoen hauspeakin-ontzia kendu (kontuz!) eta hoztu arte utzi.
3.  Lortutako disoluzioa dekantatu eta iragazi, eta tanta-kontagailua duen ontzi batean sartu. 
4. Plastikozko pipeta erabiliz, gutxi gorabehera, 3 mL saiodi batean bota, eta ondoren,lonbarda aza irakitetik lortutako disoluzioaren 2 tanta (adierazlea izango dira). Idatz ezazu lortutako kolorazioa (disoluzio neutro bati dagokio).
5. Plastikozko pipeta erabiliz, sar ezazu 3 mL azido klorhidriko disoluzio saiodi batean eta prestatu duzun disoluzio adierazlearen 2 tanta gehitu. Lortutako disoluzioaren kolorazioa idatzi (oso disoluzio azido bati dagokio).
6.  Plastikozko pipetaren laguntzaz, potasio hidroxido disoluzioaren 3 mL saiodi batean sartu eta prestatutako disoluzio adierazlearen 2 tanta gehitu. Lortutako disoluzioaren kolorazioa idatzi (oso disoluzio basiko bati dagokio).
7. Espatularen muturraren laguntzaz, irakasleak eman dizun produktu solidoetariko batetik. KANTITATE TXIKI BAT hartu, adibidez, azidotasunaren aurkako pastillatik. Saiodi batean sartu eta (plastikozko pipeta erabiliz) 3 mL ur gehitu, gutxi gorabehera. Produktua erabat disolbatu arte saiodia irabiatu. Jarraian, prestatu duzun disoluzio adierazlearen 2 tanta gehitu. Lortutako kolorazioa idatzi.
8. Egin ezazu era berean irakasleak emandako beste produktuekin (ozpinarekin eta limoiarekin); disoluzioen kasuetan, adierazlea gehitu baino lehen, disoluzio bakoitzetik 0,5 mL hartu eta 2,5 mL ur gehitu; jogurtaren kasuan, KANTITATE TXIKI BAT espatularen muturrarekin hartu, eta, ondoren, 3 mL ur eta adierazlea gehitu.
9. Beirazko hagatxoaren muturra prestatutako disoluzio bakoitzean busti eta paper adierazlearekin kontaktuan jarri. Kolorazioa eta kasu bakoitzean markatzen duen pH-a idatzi.

Ohar garrantzitsuak

• Erabilitako ontzi guztiak (saiodiak, hauspeakin-ontziak, etab.) erabat garbiak egon behar dute.
• Plastikozko pipetak ur garbitan sarritan garbitzea oso garrantzitsua da, batez ere beste disoluzio batekin erabili baino lehen.
• Beirazko hagatxoa, 9. Ataleko proba bakoitza egin baino lehen garbitu behar da.